Al 45 jaar kunst op hoog niveau

​​Een bezoek aan de Knokke Art Fair in Knokke-Heist

Jan Frederik de Cock * Gesamtwerkstatt Magritte / De Cock in de Magrittezaal

​Tekst Gerrit Brand
Fotografie Suhaila Sahmarani
 
We waren het al jaren van plan. Want we krijgen elk jaar een uitnodiging van de firma Tuteleers & Tuteleers, de organisator van de kunstbeurs in Knokke. Die beurs bestaat al 45 jaar en heette voorheen Art Nocturne Knocke. Nu dus Knokke Art Fair, en inmiddels wordt de beurs geleid door Alexander Tuteleers, de zoon van de oprichter.
Het is een mooie, prestigieuze beurs in het al even prestigieuze Grand Casino Knokke.

 
Vorig jaar was de beurs, toen nog Art Nocturne Knocke, alleen online te bezoeken. Nu dus op een geheel nieuwe beurs, de Knokke Art Fair, op een geheel nieuwe locatie in het chique Casino aan de boulevard in Knokke-Heist. Dat Casino, in 1930 geopend, is de trots van Knokke, strategisch gelegen op de zeedijk het brede zandstrand dat Knokke-Heist tot de mooiste badplaats van België maakt.
 
De Knokke Art Fair bezet er van 7 tot en met 15 augustus ongeveer alle zalen telkens met een ander soort kunst. Zo is de Kroonluchter Hal voorbehouden aan moderne kunst. In de Bonaparte Zaal ligt de focus op levende kunstenaars: hedendaagse kunstgaleries, designers en one–(wo)man shows. In de Vlaamse Zaal komen handelaars met kunst uit de oudheid en iconische objecten aan bod.


Gesamtwerkstatt Magritte / De Cock
In de vierde zaal, de fameuze Magrittezaal, vernoemd naar de surrealistische Belgische kunstenaar René Magritte, die iedereen kent (van Ceci n’est pas une pipe), is de zgn. Gesamtwerkstatt Magritte / De Cock te zien. De Magrittezaal is een prachtige zaal (naast de overdadige 500 kilo wegende kroonluchter in Kroonluchterzaal dé trots van het Casino), met panoramische schilderingen van René Magritte langs de wanden.
De internationaal bekende Belgische kunstenaar (althans in ingevoerde kunstkringen bekende) Jan de Cock heeft de zaal mogen inrichten met zijn beeldhouwwerken en ander installatie-achtig werk.


Jan de Cock is de enige levende Belgische kunstenaar die een solotentoonstelli​ng kreeg in het MoMA New York en het TATE MODERN in Londen. Genomineerd voor het Belgisch Paviljoen op de Biënnale van Venetië 2022 en het laatst was hij te zien in België tijdens zijn soloshow in BOZAR in 2009. Na het Centre Pompidou Paris, het Stedelijk Museum Amsterdam en de Schirn Kunsthalle Frankfurt, nu dus in de Magrittezaal van het Grand Casino Knokke tijdens de KNOKKE ART FAIR.


Tja, en dan verwacht je daar natuurlijk wel iets van. Het leuke is dat de kunstenaar in hoogst eigen persoon aanwezig is in de zaal (als onderdeel van zijn installatie, zou je bijna denken). Wij wilden dan ook graag even een praatje met hem maken, maar telkens als we dachten, nu krijgen we de kans hem aan te schieten, fladderde meneer weer snel weg. Even een selfie met een fan (een oudere dame), en dan een pas naar voren naar ons… Maar nee hoor, hij draait zich al weer om en weg is hij. Oké, dachten we, laat maar, de man is zenuwachtig of heeft ons niet gezien.
Later spraken we met Alexander Tuteleers die trots over zijn beurs vertelde en ons natuurlijk even in contact wilde brengen met De Cock, die – zoals Tuteleers vertelde – maar liefst twee maanden bezig geweest was de hele Magrittezaal tot een Gesamtkunstwerk om te vormen. Dus wij mee naar de kunstenaar, die net even in gesprek was met een echtpaar dat (zoals we vernamen) verzamelaar was van het werk van De Cock. Belangrijke mensen dus voor de kunstenaar, zou je zeggen. Nou, heel erg enthousiast ging het er allemaal niet aan toe, een paar woorden, een grijns voor de camera voor een foto met de echtgenote van de verzamelaar, en weg was De Cock weer. Terwijl hij ons toch al die tijd had zien staan wachten, mét de man die hem deze mooie opdracht had gegeven. Maar niks hoor. Nou, zeiden we tegen elkaar, dan maar niet.
Geen interview met de beroemde kunstenaar dus. Hoewel, voor de nieuwsgierigen onder u een paar citaten uit het persbericht dat we ontvingen m.b.t. de inrichting van de Magrittezaal. Eens kijken of u er chocola van kunt maken:
In deze periode van virtueel naar kunst kijken, digitaal musea bezoeken of kunst verhandelen verliest het atelier enkele van zijn fundamentele kenmerken en kwaliteiten en moet het noodgedwongen zijn essentiële en fundamentele rol in het weergeven en interpreteren van beeld en gedachte, van materiële omgeving en spirituele betrachtingen prijsgeven. Zo is het in deze tijd van door een virus opgelegde beperkingen essentieel om in de context van GESAMTWERKSTATT MAGRITTE/DE COCK het medium expositie en het concept exposeren (zelf)kritisch te bevragen. De corona-epidemie kan immers een existentiële bedreiging vormen voor het tentoonstellen en de consumptie van kunst, zowel bij de kunstenaars, de galeries, de kunsthandelaars en de verzamelaars. De ambitieuze en indrukwekkende totaalinstallatie van Jan De Cock is aldus een hommage aan de beeldende kunst alhier en een bevreemdend signaal. De organisatie KNOKKE ART FAIR tracht de bezoekers niet alleen een blik op de huidige kunstmarkt te geven maar ook een internationale blik op het toekomstige kunstlandschap. 

Dan de rest van de beurs.
Prachtig werk van zeer uiteenlopende kunstenaars. Op de een of andere manier denk ik wel, dat de beurs nog moet groeien als dé beurs voor beeldende kunst in België. Het is eigenlijk zoals met alle kunstbeurzen tegenwoordig, als je niet oppast wordt het een nogal ‘eclectisch’ geheel, willekeurig samengesteld uit een aanbod van wie maar wil komen. Het is ook niet gemakkelijk een beurs vol te krijgen met standhouders.
Maar, zoals Tuteleers zei: ‘We doen ons best. We mikken op een internationaal aanbod, zowel qua galeriehouders als qua kunstenaars.’ En dat is gelukt, met bijvoorbeeld een exposant uit Montevideo en galerie Artskoco uit Zwitserland die gespecialiseerd is in Koreaanse kunst. Prachtig werk, heel minutieus uitgevoerd, zoals alleen Koreanen dat kunnen.
De foto’s geven een goede indruk van wat er allemaal te zien is in Knokke.


Tot slot nog even: we spraken ook met Jenny van Gimst uit Turnhout die heel secuur realistisch schildert, maar - zoals ze zelf zegt - met een boodschap. Zij vertelde ons dat het tegenwoordig niet zo gemakkelijk is je werk breed onder de aandacht te brengen. Zij stond als kunstenaar zelf op de beurs, niet vertegenwoordigd door een galerie, iets waar ze heel blij mee was. Ik denk dat het goed is dat beurzen deze mogelijkheid aan individuele kunstenaars biedt. De tijd is wellicht voorbij dat een kunstenaar per se via een galerie zijn of haar werk zou moeten verkopen. Maar ik besef dat ik met dit soort opmerkingen voorzichtig moet zijn. Aan de andere kant, de wereld verandert snel. De oude media (gedrukt/televisie) worden vervangen door snelle online (social) media. Waarom zou een kunstenaar dan niet zelf zijn werk mogen promoten? Trouwens ook de bekende beeldhouwer Jos Dirix stond hoogstpersoonlijk op de beurs met zijn geweldige bronzen dierenbeelden.
 
Conclusie: De Knokke Art Fair is een fantastische beurs, een bezoek meer dan waard. Ik denk dat Tuteleers na 45 jaar kunstbeurzen in Knokke georganiseerd te hebben aan een nieuwe spannende fase in zijn bestaan is begonnen. Volgend jaar weer.
 
De beurs is nog te bezichtigen tot en met 15 augustus. Voor meer informatie: bezoek de website.
​